28 april is René van Haren de inleider van de EGO-salon in Arnhem.
(aanvang 17.30 uur)
Titel van zijn presentatie:
De Vereniging van Gevaarlijk Levenden: persoonlijke gezichtspunten bij Ernest Hemingways Death in the Afternoon
René van Haren (1968) studeerde wijsbegeerte aan de Radboud Universiteit Nijmegen en trombone aan de Hogeschool van de Kunsten te Arnhem. Hij publiceerde artikelen in o.a. het Samuel Beckett Blad en was winnaar van de SNS-literatuurprijs. Van zijn hand verscheen de dichtbundel Homo Peccator n.a.v. 2000 jaar christendom. René kreeg ook een nominatie voor de Lux D’Or Filmprijs. Als musicus is René o.a. verbonden aan het experimentele The Chronometers Orchestra. Al deze activiteiten vallen samen in René’s overtuiging dat hedendaagse kunst filosofisch van aard is. René’s eigen werk kenmerkt zich hierbij als confronterend en rauw.
De manier waarop Socrates stierf is een onlosmakelijk onderdeel van zijn filosofische nalatenschap geworden. Het is moeilijk Socrates voor te stellen, stervende van ouderdom in zijn bed. Zijn leven had Socrates overtuigend geleefd, maar hij stierf nog overtuigender.
Het is een prikkelende gedachte dat filosofie in haar meest radicale vorm haar gebruikelijke routine van spreken, schrijven en doceren in de steek zal moeten laten en in iets anders zal moeten overgaan, namelijk in uitvoering. Beter gezegd: in lijfelijke uitvoering; toch niet voor niets werd filosofie ooit gedefinieerd als leren hoe te sterven? Een dergelijke traditie veronderstelt een bepaalde positionering ten opzichte van het eigen, lijfelijke bestaan.
In een poging enkele persoonlijke gezichtspunten omtrent deze positionering uit te werken zal René van Haren in zijn voordracht vertrekken vanuit de bekende episode van de koorddanser uit de proloog van Nietzsches Also sprach Zarathustra. De dodelijk ten val gekomen evenwichtskunstenaar wordt door Zarathustra als eerste van zijn leerlingen aangenomen. Zarathustra troost de stervende door hem duidelijk te maken dat hij nu niets meer te verliezen heeft. De acrobaat antwoordt dankbaar dat hij inderdaad niet veel verliest als hij alleen zijn leven verliest: ‘… ik ben niet veel meer dan een dier dat men heeft leren dansen, met slaag en karige brokken…’
Maar Zarathustra antwoordt ‘… Welnee!, je hebt van het gevaar je beroep gemaakt, daar is niets verachtelijks aan. Nu ga je aan je beroep te gronde! Daarvoor wil ik jou met mijn handen begraven…’
Men kan de pointe van de dialoog moeilijk misverstaan. Ze heeft de betekenis van een nieuwe oerscène, waarin een nieuwe communio wordt gesticht die niet bestaat uit premiebetalers in een verzekerde samenleving, maar die bestaat uit De Vereniging van Gevaarlijk Levenden.
In 1924 haakt Franz Kafka aan bij Nietzsches beeld van de evenwichtskunstenaar. In zijn Erstes Leid verhaalt Kafka over een trapeze-artiest die na een voorstelling plots weigert de circuskoepel te verlaten. Hij neemt zijn intrek onder het tentdak en dwingt zijn omgeving hem op die hoogte te verzorgen. De gewenning aan zijn aan de bodem ontheven existentie maakt echter het reizen naar de verschillende steden waar zijn circus optreedt tot een kwelling. Slechts hangend in bagage-netten van treincoupés kan hij de onvermijdelijke reizen doorstaan.
Zowel Nietzsche als Kafka brengen de positie van het ‘ware lijfelijke bestaan’ in verband met de evenwichtskunstenaar hoog in de lucht. Maar in dezelfde periode als Kafka’s Erstes Leid publiceert Ernest Hemingway zijn Death in the Afternoon (1932). Hemingways ’toelatingseis’ voor De Vereniging van Gevaarlijk Levenden, zijn positionering van het lijfelijke bestaan betreft niet de evenwichtskunst op grote hoogte, maar de kunst van het stierenvechten in het mulle zand van de arena.
In zijn voordracht zal René van Haren pogen een licht te werpen op Hemingways eisen voor het ware filosofische lijfelijke bestaan en afsluitend vragen naar uw mogelijkheden t.o.v. een lidmaatschap voor De Vereniging van Gevaarlijk Levenden. Want ook de manier waarop u zult sterven zal een onlosmakelijk onderdeel van uw filosofisch nalatenschap zijn, zo vreest René van Haren.
Uitgebreide informatie is te vinden op http://egoego.eu
Graag tijdig aanmelden in verband met de catering.