Jaarverslag 2006/7 van de werkgroep hermeneutische esthetica
De aandacht van de werkgroep was conform onze traditie om ons ook zelf hermeneutisch in te laten op een kunstwerk tot december van het afgelopen jaar geheel gericht op Richard Strauß’ opera Capriccio. Een opera waarin de dichtkunst en de muziek, in de figuren van een componist en een dichter als twee rivaliserende geliefden van dezelfde vrouw, met elkaar om het laatste woord c.q. de laatste toon vechten. Een mooie uitdaging dus ook om eens verder door te denken over de verhouding tussen deze twee kunsten.
Het begon allemaal met het bezoek in september aan de Stopera om de opera zelf te zien en te horen. Van allerlei kanten hebben daarna de bijdragen van de verschillende leden en de erop volgende discussies de opera en zijn thematiek belicht. Dit gebeurde o..m. vanuit een muzikale en een muziekhistorische (operageschiedenis) benadering, vanuit de vraag naar de relatie van de opera met de mythologie en vanuit de vraag of het karakter van deze opera beter met ‘dialoog of (met) testament’ kon worden aangeduid. Ook werd n.a.v. Strauß’ opera over de ‘opera in de opera’ gesproken. Toos Reinkens heeft daarnaast nog voor achtergrondinformatie gezorgd met haar tekst over Banouns boek L’Opera selon Strauss.
In februari stonden we stil bij de 60e verjaardag van Irma de Hertog, lid vanaf het eerste uur, waar een aantal van ons ook namens de werkgroep met een kleine attentie op haar feest konden verschijnen.
Vanaf januari was het zaak de ‘theorievorming’ weer wat verder gestalte te geven. Er leefde, in eerste instantie bij de vorig jaar er bijgekomen leden -maar daarna ook bij de anderen, de wens om in projectvorm de voor de hermeneutiek en de esthetica belangrijkste teksten uit de geschiedenis samen te gaan lezen en daarbij gaandeweg iets van een canon op te stellen. Dit blijkt een jaaroverstijgend project te zullen worden, dat om te beginnen al veel discussie over de te hanteren criteria t.a.v. zo’n canon gaf. Een discussie die als een gezamenlijk nadenken zijn eigen waarde en dynamiek heeft.
De teksten waar we ons tot nu toe mee beziggehouden hebben waren Aristoteles’ Poetica, ps.-Longinus’ Peri hypsous en Burke’s A Philosophical Enquiry into the Origin of our Ideas of the Sublime and the Beautiful.
Voor volgend jaar zijn in ieder geval teksten van Schleiermacher en Dilthey voorzien en willen we ook aan het hedendaagse discours meer aandacht besteden (te denken valt aan Rorty, Vattimo e.a.).
Voortdurende reflectie op wat we aan het doen zijn is altijd al een issue voor de groep geweest, maar kwam dit jaar veel sterker dan ooit naar voren. Om elkaar scherp te houden hebben we ook wat regels afgesproken, waaraan we ons van nu af aan willen gaan houden en die de concentratie van de werkzaamheden en de eigenheid van de hermeneutisch-esthetische werkgroep ten goede zullen komen.
De werkgroep is bij dit al zeker weer gegroeid en alle leden gaven daarbij ook blijk van een grote wil om zich samen verder te ontwikkelen.
We zullen het nieuwe werkjaar starten met een gezamenlijk bezoek aan het kunsteiland bij Neuss ‘Insel Hombroich’, waarvan we verwachten dat het wederom een goede impuls zal leveren voor een eigen hermeneutische evaluatie met veel discussie.